logo: KIDP

2019-11-06

Adwokaci w obronie tajemnicy zawodowej doradców podatkowych

Samorządy prawnicze solidarnie sprzeciwiają się wadliwym przepisom ordynacji podatkowej, które wprowadzają obowiązek informowania o schematach podatkowych. W solidarnej opinii samorządów prawniczych, wprowadzone przepisy zagrażają ochronie tajemnicy zawodowej doradców podatkowych. Własne stanowiska w tej sprawie przyjęła właśnie Naczelna Rada Adwokacka. Wcześniej, stanowisko doradców podatkowych w sprawie niekonstytucyjnych przepisów poparł także samorząd radców prawnych.

„Prezydium Naczelnej rady Adwokackiej przypomina, że obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej jest podstawową gwarancja prawidłowego wykonywania prawniczych zawodów zaufania publicznego oraz dostępu do wymiaru sprawiedliwości” - czytamy w uchwale Prezydium NRA. Wcześniej, własne stanowisko w sprawie tajemnicy zawodowej przyjęła Krajowa Izba Radców Prawnych. To efekt inicjatywy samorządu doradców podatkowych. KIDP jako pierwsza zwróciła uwagę na niekonstytucyjny charakter nowych przepisów.

Krajowa Rada Doradców Podatkowych już na etapie postępowania legislacyjnego krytycznie odnosiła się do propozycji uchwalenia tych unormowań podnosząc, że ich wprowadzenie i obowiązywanie jest nie do pogodzenia z zasadami funkcjonowania zawodu zaufania publicznego, jakim jest profesja doradcy podatkowego – mówi prof. Adam Mariański, przewodniczący KRDP.

Chodzi m.in. o tegoroczne zmiany w ordynacji podatkowe dotyczące obowiązku informowania o schematach podatkowych, które w założeniu miały dać organom ścigania szerokie pole do zwalniania doradców podatkowych z obowiązku zachowania w tajemnicy informacji, które otrzymują od swoich klientów. W swojej uchwale KRDP wprost podkreśla, że tak sformułowane przepisy są sprzeczne z Konstytucją, a ich oczywista wadliwość powoduje, że zwolnienie doradcy podatkowego z zachowania tajemnicy nie wywołuje skutków. Co oznacza, że doradcy podatkowi nadal są zobowiązania do zachowania tajemnicy zawodowej na podstawie przepisów ustawy o doradztwie podatkowym.

Środowisko doradców podatkowych zwraca również uwagę na fakt, że oprócz zmiany przepisów podatkowych, wymiar sprawiedliwości coraz częściej próbuje wymusić na doradcach złamanie tajemnicy zawodowej w oparciu o art. 180 kodeksu postępowania karnego – co wcześniej nie miało miejsca.

Oba te zjawiska należy postrzegać jako zagrożenie dla fundamentalnych gwarancji bezpiecznego oraz zgodnego z interesem obywateli wykonywania zawodu doradcy podatkowego – wyjaśnia prof. Adam Mariański.

W oficjalnym stanowisku, Krajowa Rada Doradców Podatkowych podkreśla, że dla osób wykonujących zawód zaufania publicznego, zachowanie tajemnicy zawodowej jest obowiązkiem, a nie prawem. A sama tajemnica zawodowa chroni interes prawny klienta, realizując konstytucyjne prawo do rzetelnego procesu oraz prawo do prywatności. Doradcy przywołują wcześniejsze stanowiska Trybunału Konstytucyjnego, który w wyroku z 2004 roku podkreślał, że możliwość zniesienia tajemnicy zawodowej może mieć wyłącznie charakter wyjątkowy i ma służyć interesowi społecznemu, a nie tylko „wygodzie” organów władzy publicznej.

Krajowa Rada przypomina, że praktyki organów Państwa, których skutkiem jest zagrożenie lub naruszenie tajemnicy zawodowej, godzą w zaufanie obywateli do państwa, prowadzą do utraty poczucia bezpieczeństwa, podważając wiarygodność oraz legitymację wymiaru sprawiedliwości. Takie postępowanie godzi w podstawowe zasady państwa prawa, prowadząc jednocześnie do erozji tych zasad. Samorząd doradców podatkowych podejmie niebawem stosowne kroki mające na celu wyeliminowanie tych przepisów z systemu prawa.